Byliśmy na filmie „Paszporty Paragwaju”

26 marca uczniowie klasy 1C wraz z dyrektorem XLII LO udali się do Centrum Edukacyjnego „Przystanek Historia” IPN, na ul. Dunajewskiego 8 w Krakowie.

Uczniowie uczestniczyli w projekcji filmu „Paszporty Paragwaju” dot. ratowania przez Polaków Żydów podczas II wojny światowej oraz wysłuchali wykładu Romana Gieronia z Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Krakowie, zatytułowanego „Pomoc dla ludności żydowskiej w okupowanej Małopolsce, w latach II wojny światowej”. 

                                 prof. Paweł Cząstka

Film „Paszporty Paragwaju” sfinansowany przez IPN film w reżyserii Roberta Kaczmarka opowiada o mało znanej operacji z czasów wojny. W latach 1942-1943 w poselstwie RP w Bernie funkcjonowała nieformalna grupa złożona z polskich dyplomatów oraz członków organizacji żydowskich. Wspólnie działali na rzecz uzyskiwania paszportów państw Ameryki Południowej. Fałszywe dokumenty trafiały do Żydów w okupowanej Europie, którzy dzięki nim uniknęli w większości wywózek do niemieckich obozów zagłady. Posiadacze tych paszportów trafiali do obozów dla internowanych w Niemczech (Tittmoning, Liebenau, Bölsenberg) oraz do okupowanej Francji (Vittel). Część z nich doczekała końca wojny. Rodziny wielu ocalonych dopiero dziś dowiadują się, komu tak naprawdę zawdzięczają życie.

Do grupy działającej przy polskim poselstwie w Bernie należeli: Aleksander Ładoś – od kwietnia 1940 r. poseł pełnomocny w Bernie; jego współpracownik Konstanty Rokicki – konsul w Bernie; Stefan Jan Ryniewicz – sekretarz i kierownik Wydziału Konsularnego w Bernie; Juliusz Kühl – sekretarz poselstwa. Ze strony organizacji żydowskich ogromną rolę odegrali: Adolf H. Silberschein – działacz syjonistyczny, poseł na Sejm RP oraz Chaim Eiss – rabin, działacz Agudat Israel.